Gỗ trầm hương là cái tên rất quen thuộc không chỉ với những người trong giới chơi trầm mà hầu hết ai ai cũng đã từng nghe qua. Bởi nó có rất nhiều tác dụng tích cực đến sức khỏe, tâm linh và phong thủy. Trong bài viết hôm nay, chúng tôi sẽ cung cấp các thông tin về nguồn gốc của gỗ trầm hương, các loại trầm hương…. Và đặc biệt là cách nhận biết trầm hương thật đúng chuẩn.
Tổng quát về gỗ trầm hương
Trước khi đi tìm hiểu về phân loại cũng như tác dụng của gỗ trầm hương thì hãy cùng điểm qua một số thông tin cơ bản về cây gỗ này nhé.
Gỗ trầm hương là gỗ gì?
Trầm hương là một phần gỗ được hình thành từ trong thân cây dó bầu. Loại cây này còn có tên gọi khác là cây gió, cây dó trầm, cây trầm hoặc cây kỳ nam. Tên khoa học của chúng là Aquilaria agallocha Roxb.
Vị trí phân bố của cây trầm hương rải rác ở một số quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan… và cả Trung Quốc. Tại nước ta, gỗ trầm được tìm thấy nhiều ở một số tỉnh như Hà Giang Hòa Bình, Quảng Bình, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Đồng Nai….
Nguồn gốc tạo ra gỗ trầm hương
Trầm hương là phần gỗ rất quý chứa nhiều tinh dầu của cây. Tuy nhiên không phải cây dó bầu nào cũng tạo ra được trầm hương. Theo quan niệm trong dân gian, hương trời bay theo gió và tụ vào những chỗ cây bị thương rồi kết hợp với nhựa cây sau hàng chục hoặc hàng trăm năm sẽ tạo ra trầm.
Trên thực tế, gỗ trầm hương là phần gỗ chứa nhiều tinh dầu nhất của cây dó bầu. Phần nhựa này là do cây tiết ra khi bị côn trùng đục, bị sét đánh hoặc do khí hậu lâu ngày tạo thành. Khi cây có tuổi thọ trên 30 năm sẽ cho chất lượng trầm tốt nhất. Hiện nay người ta đã có thể dùng một số tác động nhân tạo để tạo ra gỗ trầm hương.
Gỗ trầm hương thuộc nhóm mấy?
Theo bảng phân loại nhóm gỗ của Việt Nam, trầm hương được xếp vào nhóm gỗ loại I. Đây là nhóm gỗ quý hiếm và có giá trị kinh tế cao. Không chỉ vậy, loại gỗ này còn thuộc top trong những loại gỗ tỏa ra mùi thơm đặc biệt là khi đốt lên.
Gỗ trầm hương có đặc điểm khá cứng và nặng. Gỗ thường có màu nâu hoặc sọc (chỉ) nâu đen, vân gỗ đậm nhạt và gợn sóng. Trầm hương còn có vị đắng, có thể nổi trên mặt nước nếu lượng tinh dầu trong trầm nhỏ hơn 25%.
Các loại gỗ trầm hương tự nhiên
Dựa vào độ đậm đặc của tinh dầu mà gỗ trầm hương mà chúng được chia ra nhiều loại và giá thành cao hay thấp cũng phụ thuộc vào đặc điểm này.
Kỳ nam
Đây là loại được xếp vào hàng cao cấp nhất của trầm hương bởi nó rất khan hiếm và quá trình khai thác cũng rất khó khăn. Vì lý do này mà kỳ nam rất ít được sử dụng và có giá trị có thể lên đến hàng tỷ đồng. Kỳ nam và trầm đều được sinh ra từ cây dó bầu, quá trình cũng khá giống nhau nhưng về độ quý hiếm thì lại khác.
Bên trong kỳ nam có chứa rất nhiều tinh dầu, dẻo, mềm và nhuyễn. Khi nếm nó có đủ vị đắng, ngọt, chua, cay và khi ngậm lâu phần lưỡi tiếp xúc sẽ bị tê trong thời gian dài. Mùi hương của loại này rất thơm, nhất là khi đốt mùi hương càng đặc biệt hơn.
Kỳ nam được chia thành 4 loại:
– Bạch kỳ: sắc trắng ngà hoặc xám nhạt.
– Thanh kỳ: có màu xanh xám hoặc đen ánh lục
– Huỳnh kỳ: có màu vàng sẩm hoặc vàng nâu.
– Hắc kỳ: có màu đen chàm hoặc hắc ín.
Trầm hương
Xếp sau kỳ nam chính là trầm hương. Nếu là loại tự nhiên chất lượng tinh dầu bên trong trầm là rất cao. Trọng lượng gỗ nặng, khi thả vào nước sẽ chìm hoàn toàn. Khi nếm trầm hương sẽ có vị đắng, khi đốt mùi hương trầm thơm ngọt có khói màu trắng bay quanh và tan ngay.
Dựa vào hình dáng, trầm hương có các loại như trầm mắt kiến, trầm rễ, trầm mắt tử. Tùy vào, lượng dầu chứa trong gỗ mà nó có giá thành khác nhau, dầu càng nhiều trầm càng quý hiếm và giá càng cao.
Trầm tốc
Đây là dạng trầm nổi, được hình thành trên thân cây, chứa lượng dầu ít nhất trong các loại trầm hương. Miếng gỗ đặc và không có lỗ. Trên thị trường, loại gỗ này dễ tìm thấy và thông dụng hơn hai loại trên.
Trầm tốc cũng được chia ra rất nhiều loại như.
– Tốc đỉa: loại này có hình dáng nhỏ cỡ như đầu đũa, ngón tay hoặc như con đỉa và là loại có chứa nhiều tinh dầu trong các thớ gỗ.
– Tốc hương: mức độ nhiễm dầu mảnh nhưng lại có hương thơm vượt trội hơn các loại khác.
– Tốc dây: có mức độ nhiễm dầu xen và tạo thành từng vòng giữa các thớ gỗ, loại tốc này có hình dạng tròn, dài giống như rễ cây.
– Tốc pi: là loại có mức nhiễm dầu mỏng, nó chỉ bao quanh bên ngoài các thớ gỗ và thường có hình dạng ống hoặc dạng tháp.
Các loại gỗ trầm hương nhân tạo
Như đã nói ở trên, ngày nay con người đã có thể sử dụng nhiều phương pháp và tạo ra trầm trên thân cây dó bầu. Tùy vào cách thức tiến hành mà sẽ cho ra các loại trầm khác nhau. Cụ thể:
Trầm sánh ghép
Đây là loại trầm được tạo ra từ cách ghép tinh dầu vào trong thân cây dó bầu. Thời gian thu hoạch phải chờ từ 10 đến 15 năm. Trầm sánh cũng được chia làm ba loại là chìm nước, chìm lửng, không chìm. Tùy vào mỗi loại sẽ có giá khác nhau. Về chất lượng thì loại trầm sánh này cũng không thua kém gì các loại trầm tự nhiên.
Trầm ép
Người ta lấy những cây dó bầu chưa có trầm và ép tinh dầu từ cây bằng áp suất cao để tạo ra trầm, vì vậy mà loại này được gọi là trầm ép. Hương thơm của trầm ép cũng giống với hương của các loại trầm khác. Tuy nhiên, khả năng lưu hương kém vì chúng dễ bay mùi. Màu sắc của trầm ép thường đậm hơn và không có vân gỗ rõ ràng. Trên thị trường trầm ép cũng có giá thấp hơn những loại trầm kể trên.
Cách tạo ra gỗ trầm hương nhân tạo
Do quá trình tích tụ để tạo thành trầm hương phải mất thời gian rất dài, nên ngày nay người ta đã sử dụng nhiều phương pháp để tạo ra loại gỗ này. Trong đó phổ biến và có tỉ lệ thành công cao nhất là 3 phương pháp sau:
– Tạo men vi sinh
Đây là cách tạo ra trầm hương mà không làm biến chất. Tuy nhiên, giá thành của phương pháp này là khá cao và hiện nay cũng không có nhiều kinh nghiệm cho cách làm này.
– Cấy chất hóa học
Đối với phương pháp này giá thành sẽ thấp hơn, nhưng nó lại gây ảnh hưởng đến chất lượng của trầm hương cũng như sức khỏe người sử dụng.
– Gây tổn thương cây dó bầu
Trầm hương được tạo ra là do nhựa của cây dó bầu nên người ta thường làm cây này tổn thương bằng cách đục, khoét thân. Với cách làm này thường sẽ tạo ra ít trầm và mất thời gian khá lâu.
Gỗ trầm hương có tác dụng gì
Chắc chắn sẽ có rất nhiều người thắc mắc tại sao gỗ trầm hương lại có giá trị cao đến như vậy. Lý do là vì nguồn cung cấp trầm hương rất là khan hiếm. Đồng thời nó còn có rất nhiều công dụng. Lợi ích có thể kể đến đó là:
Tác dụng đối với sức khỏe
Lượng tinh dầu chứa trong trầm có công dụng rất hữu ích cho sức khỏe của con người. Hương thơm tinh khiết của nó có thể giúp tinh thần thư giãn, giảm căng thẳng rất thích hợp cho những người thường xuyên bị mất ngủ, đau đầu, chóng mặt.
Theo đông y, các tinh chất trong trầm có tác dụng chữa các bệnh như hen suyễn, khó thở, nôn ói,… Trầm hương thuộc tính ấm, có vị cay, đắng, hơi ngọt và có mùi thơm có tác dụng bổ thận tráng dương, lưu thông khí huyết. Trầm còn có tác dụng làm đẹp da, cân bằng hoocmon và giảm các triệu chứng tiền mãn kinh.
Trầm hương trong phong thủy
Trong đời sống văn hóa từ xưa thì việc đốt trầm đã trở nên rất quen thuộc. Bởi việc này rất có ý nghĩa về tâm linh. Trầm hương được xem là linh mộc do hấp thụ tinh hoa trời đất mà thành nên mang dương khí rất mạnh có thể xua đuổi vận xấu và tai ương.
Đốt trầm hương còn có thể giúp mang lại sự may mắn và tốt lành cho gia chủ. Bên cạnh đó, nhiều người tin rằng khi đốt trầm sẽ giúp lọc bỏ được tính xấu của con người và loại bỏ năng lượng tiêu cực.
Ngoài ra, theo các nghiên cứu khảo cổ, từ thời Ai Cập cổ đại, các vị vua chúa, nữ hoàng đã sử dụng gỗ trầm hương để làm đồ trang sức với mục đích chính là làm bùa hộ mệnh.
Ý nghĩa trang trí
Ngày nay, trầm hương được thiết kế rất tinh tế nên mang lại vẻ thẩm mỹ cao và đẳng cấp hơn cho người dùng. Một số mẫu thường được kết hợp thêm các phụ kiện mang ý nghĩa trang trí như hồ lô, tỳ hưu, vòng tay… để giúp thu hút thêm tài lộc và may mắn. Hoặc đây cũng có thể sử dụng như một món đồ thời trang.
Cách nhận biết gỗ trầm hương thật
Mức độ khan hiếm và giá trị kinh tế của trầm hương là rất cao, nên trên thị trường hiện nay cũng có rất nhiều người đã làm giả loại gỗ này. Do đó, việc nắm rõ những cách nhận biết gỗ trầm hương thật – giả sau đây sẽ giúp bạn có thể chọn mua được sản phẩm chất lượng.
Quan sát bằng mắt thường
Vân của trầm thật sẽ nằm len lỏi trong từng thớ gỗ và màu sắc trầm rất tự nhiên, không quá đậm. Khi cầm sẽ có cảm giác khá nặng tay. Độ bóng của trầm cũng không quá nhiều và khi đưa qua ánh sáng nó sẽ có thể phản chiếu lại.
Đối với trầm giả khi nhìn vào sẽ có cảm giác không hài hòa. Nếu vân trầm quá đều nhau hoặc quá lộn xộn có thể là trầm kém chất lượng. Màu sắc của trầm nếu quá đậm thì có thể đã được nhuộm qua các loại hóa chất.
Ngửi mùi hương gỗ trầm
Để nhận biết có phải là trầm thật hay không bạn cũng có thể dựa vào việc ngửi mùi hương. Trầm thật sẽ có mùi hương nhẹ dịu, thoang thoảng, rất tự nhiên. Khi đốt lên ngửi bạn sẽ có cảm giác thư giãn, giúp giảm bớt sự mệt mỏi và căng thẳng.
Ngược lại, hương thơm của trầm kém chất lượng thường được tạo ra từ các loại chất hóa học nên khi ngửi sẽ có mùi hắc và khiến người ngửi bị đau đầu.
Đốt thử một mẩu trầm
Cách này sẽ giúp bạn dễ dàng nhận biết được chất lượng của trầm. Khi đốt khói của trầm hương tỏa ra đều và cũng rất ít chứ không nghi ngút.
Giá trị gỗ trầm hương trên thị trường hiện nay
Giá gỗ trầm hương trên thị trường hiện nay khá cao. Tùy vào chất lượng trầm mà giá có mức dao động khá lớn.
– Kỳ nam có giá từ 100.000 – 800.000 USD/kg. Loại thượng hạng có thể có giá cao hơn nữa.
– Trầm hương loại 1 cao cấp có giá từ 20.000 USD/kg trở lên tùy chất lượng.
– Tinh dầu trầm hương dao động trong tầm giá 10.000 USD.
Để tránh mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng. Bạn nên tìm hiểu kĩ về người bán trước khi chọn mua.
Ứng dụng của gỗ trầm hương trong cuộc sống
Ngày nay, cây dó bầu được trồng ở sân vườn để lấy bóng mát và bên cạnh đó là trồng thành rừng để lấy nhựa sẽ mang lại giá trị kinh tế cao. Gỗ trầm hương cũng rất được ưa chuộng và có nhiều ứng dụng trong cuộc sống. Tuy nhiên chỉ những người thực sự có tiền và chịu chi mới có thể sử dụng loại gỗ này.
Ứng dụng nhiều nhất của gỗ trầm hương phải kể đến chính là sản phẩm vòng tay, vòng cổ, nhẫn… những loại trang sức này rất được khách hàng ưa chuộng.
Với đồ thủ công mỹ nghệ, gỗ trầm hương cũng chỉ được sử dụng để làm các sản phẩm tượng phật, tượng phúc lộc thọ hoặc tượng các loại linh vật phong thủy để trưng bày. Do nguồn cung loại gỗ này không nhiều.
Trầm hương cũng có thể được dùng để sản xuất ra nhang trầm, bột trầm hoặc tinh dầu. Ngoài ra, trong một số bài thuốc đông y ngày xưa, nó cũng được dùng để chữa trị một số bệnh đơn giản. Tuy nhiên, các ứng dụng này hiện nay rất ít vì giá của trầm hương ngày càng cao.
Tổng kết về gỗ trầm hương
Với những chia sẻ từ bài viết trên, hy vọng sẽ giúp bạn có thêm thông tin về nguồn gốc của gỗ trầm hương cũng như các loại trầm hương trên thị trường hiện nay. Đặc biệt là cách nhận biết trầm hương thật để đảm bảo bạn có thể chọn mua được sản phẩm chất lượng.